Risorgimento
Jak pamiętamy (pewnie mniej niż więcej) z lekcji historii, od upadku Cesarstwa zachodnio rzymskiego w 476 roku po Chr. na terenie obecnej Italii nie było jednolitego państwa włoskiego aż do końca XIX wieku. Półwysep Apeniński, podzielony na księstwa czy nawet niezależne miasta, byłem polem walki i wpływów plemion germańskich, arabskich, normańskich, bizantyjskich, poszczególnych możnowładców włoskich i przynajmniej kilku mocarstw europejskich: Niemiec, Francji, Hiszpanii, Austrii. Dodatkowo, w 756 roku, król Franków, ofiarował Papieżowi zdobyte przez siebie ziemie, tworząc w ten sposób Państwo Kościelne, które zajęło Rzym i część środkowej Italii na ponad 1100 lat. Papieże byli odtąd nie tylko duchowymi przywódcami Kościoła, ale i świeckimi monarchami, często zależnymi od mocarstw europejskich, które gwarantowały im bezpieczeństwo i polityczną pozycję.
Mimo że Półwysep Apeniński był przez wieki spójny pod względem językowym i kulturowym, to dopiero ruchy narodowe i zjednoczeniowe XIX wieku doprowadziły do utworzenia w 1861 roku Królestwa Włoch. Proces tworzenia nowej Italii nazwano Risorgimento – co znaczy dosłownie: odrodzenie.
Ostatnim aktem zjednoczenia było zdobycie stolicy Państwa Kościelnego. W 1870 roku, w wyniku nowej sytuacji międzynarodowej, garnizon francuski opuścił Rzym, którego odtąd miał bronić tylko ochotniczy oddział piechoty powołany przez Piusa IX. Papież kategorycznie odrzucił propozycje ugodowego rozwiązania „spornej sprawy” przedstawione przez króla Włoch.
19 września wojska włoskie dotarły do Rzymu i zdobyły go nazajutrz po zaledwie trzygodzinnym ostrzale w okolicy Porta Pia. Zwycięzcy wkroczyli do miasta drogą, którą później przemianowano na Via XX Settembre – ul. 20 września (może to być ciekawe dla znających trochę Rzym). Papież Pius IX ogłosił się „więźniem Watykanu”. W 1871 roku stolica Królestwa Włoch została przeniesiona z Florencji do Rzymu.
Franciszka Siedliska przyjechała do Wiecznego Miasta zaledwie dwa lata po tych wydarzeniach, które wstrząsnęły katolickim światem. Rzym, po 1114 latach, nie był już papieski…
Zdjęcia:
Italia przed zjednoczeniem – https://www.rp.pl/historia/art8139961-rozbite-wlochy-i-zjednoczona-francja
Carlo Ademollo (1824 – 1911), Przełamanie Porta Pia – Domena publiczna
