Wiosna.
Tęskniliśmy za nią wszyscy. Blisko pół roku niezbyt łaskawej zimy dało się nam mocno we znaki. Tu, w Kazachstanie, pierwszy dzień wiosny zaznaczono w kalendarzu już 1 marca, lecz nawet kazachski Nauryz (21 marca) obchodziliśmy w scenerii jeszcze mocno zimowej, w śniegu dosłownie po pachy… Kazachstan uczy nas nie tylko pokory, ale i cierpliwości. Uczy czekania… Mały Данил tłumaczył Siostrze Letancji – Nie martw się, Siostro, teraz jest jeszcze śnieg, później będzie błoto a po nim to już będzie ta Twoja zielona trawka! Czekałyśmy nie tyle na pierwsze ciepłe promienie wiosennego słońca, na zapach ziemi, pierwsze zielone liście, ale najbardziej na nasze dzieciaki z Ochronki*, które są prawdziwą wiosną, życiem i nadzieją.
Dokładnie rok temu, ze względu na pandemię musiałyśmy zawiesić działalność w Ochronce. Z powodu choroby, izolacji, ograniczeń, zakazów. Cóż, trzeba było przyjąć wszystkie postanowienia i zawiesić kłódkę na drzwiach. Wszystko nagle zastygło. Umilkło. Zatrzymało się. Patrzyłyśmy na nasz opustoszały plac zabaw, na puste ulice i pewnie jak każdy zadawałyśmy sobie pytania – dlaczego? – jak długo? – co dalej? Czasem tylko przybiegali tylko mali chłopcy, krzycząc pod oknem: – Siostra, daj wody! I to był jedyny nasz kontakt z dziećmi – z zachowaniem społecznego dystansu i wszelkich obowiązujących norm. Nawet nie wiem, kiedy minęło lato, nie pamiętam złotej jesieni… Wszystko pokrył śnieg, zasypując drogi, step. Tęgi mróz zamroził powoli nasze nadzieje na normalność… Sześć długich miesięcy…
Aż w końcu przyszła upragniona wiadomość, że religijne obiekty mogą (oczywiście wciąż z ograniczeniami) wznowić swoją działalność! Tak bardzo wszyscy czekaliśmy na tę chwilę. Usłyszeć znowu w Ochronce „tupot małych stóp”. To jak usłyszeć pierwszego skowronka w polu, jak ucieszyć się, że spod błota zaczynają wyglądać mlecze, to jak wystawić zmęczoną twarz ku ciepłym promieniom słońca. Dzieciaki wróciły. Jeszcze nie w komplecie, ale szczęśliwe, pełne energii, pomysłów, chęci do zabawy i poznawania świata.
* „Ochronka” – tak nazywamy to nasze maleńkie przedszkole. Formalnie przedszkolem nie jest, ale staramy się, by dzieci pozostawione naszej opiece czuły się, bawiły, uczyły, jak w każdym naszym nazaretańskim przedszkolu. Warunki i możliwości są na pewno dużo skromniejsze, ale jedno jest niezmienne – szczęśliwe oczy dziecka.
S. Kazimiera Wanat
Matka Jana, S. Helen i S. Daniela zostały zaproszone jako goście specjalni na drugą część ceremonii poświęcenia Szkoły Świętej Rodziny w Yamfo. W swoim przemówieniu Ks. Bp Peter Atuahene, biskup diecezji Goaso, podziękował Matce Janie oraz Siostrom za ich ofiarę dla tej misji. Alfred Dapilah, nadzorujący pracę prywatnych szkół w rejonie Tanoso, złożył gratulacje naszej szkole za jej osiągnięcia oraz bycie przykładem dla innych szkół w tej okolicy.
Wszyscy obecni podziwiali przedstawienia przygotowane przez dzieci. Prezentowane muzyka i tańce ukazywały wyjątkową kulturę Ghany oraz chrześcijańskiego ducha naszej szkoły. Matka Jana wspominała początki szkoły oraz jej rozwój. Rozwój nie tylko budynków, ale przede wszystkim rozwój naszych uczniów. S. Angelina wraz z pracownikami szkoły otrzymali liczne pochwały za ich ciężką pracę i poświęcenie na rzecz szkoły.
S. Helen Tereba
W niedzielę, 4 listopada 2018 r., w parafii św. Stefana Króla Siostry Nazaretanki Prowincji Najświętszego Imienia Jezus rozpoczęły obchody Jubileuszu 100-lecia posługi w Warszawie. Mszy św. przewodniczył i homilię wygłosił J.E. Ks. Kard. Kazimierz Nycz, metropolita archidiecezji warszawskiej. W Uroczystościach wzięli udział kapłani – byli wikariusze tutejszej parafii, księża diecezjalni i zakonni, z którymi siostry współpracują i z których posługi korzystają, siostry z różnych zgromadzeń, przedstawiciele rady parafialnej, dobrodzieje, pracownicy szkoły i klasztoru, członkowie Stowarzyszenia Najświętszej Rodziny i Duszpasterstwa Młodzieży Nazaretańskiej. Obecni byli także przedstawiciele władz miasta na czele z p. burmistrzem dzielnicy Mokotów – Bogdanem Olesińskim.
W tym wyjątkowym dniu do warszawskiego klasztoru przybyły siostry z różnych prowincji i wspólnot nazaretańskich z Polski i z zagranicy na czele z S. Haliną Dołęga, radną generalną z Rzymu, reprezentującą Matkę Janę Zawieja, przełożoną generalną. S. Teofania Migowska, przełożona prowincjalna w słowach powitania zaprosiła do wspólnej modlitwy i dziękczynienia Bogu za wszystkie łaski, jakie były udziałem każdej siostry nazaretanki od momentu przybycia do stolicy w 1918 roku aż po dzień dzisiejszy.
Dom Nazaretu w Warszawie został założony przez Matkę Generalną Laurettę Teklę Lubowidzką na wyraźne życzenie Ojca Świętego Benedykta XV. Stało się to za pośrednictwem ks. prałata Henryka Przeździeckiego, który w czasie I wojny światowej przebywał w Rzymie i w 1916 roku został delegatem Episkopatu Polski przy Stolicy Apostolskiej. Siostry Nazaretanki przybyły do Warszawy jeszcze przed zakończeniem I wojny światowej. O tym wydarzeniu poinformowała prasa. Warszawski dziennik „Polak-Katolik” (nr 191) zamieścił krótki artykuł pt. „Siostry Nazaretanki w Warszawie”, w którym podaje do wiadomości, że 19 września 1918 roku przybyły do stolicy siostry i zamierzają otworzyć pensjonat dla studentek, a następnie gimnazjum żeńskie i internat przy ul. Wilczej 16. Dnia 5 listopada 1918 roku Ks. Abp Aleksander Kakowski wydał dokument erekcyjny Domu Sióstr Nazaretanek w Warszawie przy ul. Wilczej 16, w którym czytamy: Eryguję dom zakonny Zgromadzenia Świętej Rodziny z Nazaretu 5 listopada 1918 r. Jest to oficjalna data zaistnienia wspólnoty.
Jesienią 1919 r. siostry przeniosły się do budynku przy ul. Litewskiej 14. Po niedługim czasie, gdy zwiększała się liczba uczennic i brakowało dodatkowych pomieszczeń Zgromadzenie zdecydowało się na zakup działki na przedmieściach Warszawy przy ul. Czerniakowskiej i wybudowanie Zakładu Wychowawczo- Naukowego Zgromadzenia Sióstr Najświętszej Rodziny z Nazaretu. Budowy gmachu podjęło się Biuro Architektoniczne Karola Jankowskiego i Franciszka Lilpopa. Oryginalna ornamentyka, materiał – wszystko to stanowiło o nowatorstwie projektu. 30 VIII 1924 roku, kiedy fundamenty wzniosły się ponad ziemię, odbyła się uroczystość poświęcenia kamienia węgielnego rozpoczętej budowli. Poświęcenia dokonał Jego Eminencja Ks. Kard. Aleksander Kakowski w asyście kilku biskupów, kapłanów, rodziców naszych uczennic i mieszkańców Czerniakowa.
Budynek miał pomieścić dużą kaplicę, klauzurę, szkołę i internat. Realizacja projektu nie przebiegała szybko ze względu na trudności finansowe. W 1926 roku przerwano budowę. Gmach był już wtedy pod dachem, ale wykończone zostało tylko jedno skrzydło szkolne, do którego 7 VII 1926 roku przeniosły się uczennice i siostry z ul. Litewskiej 14. W celu uzyskania kolejnych funduszy Siostry wyjechały na kwestę do Stanów Zjednoczonych. Dzięki pomocy wiernych, a także ogromnym wyrzeczeniom sióstr, tak w Polsce jak i w Stanach Zjednoczonych, w styczniu 1929 roku udało się wykończyć kaplicę pod wezwaniem św. Józefa Oblubieńca, poświęconą przez bpa Antoniego Szlagowskiego. Cały obiekt był gotowy do użytku w październiku 1936 roku. Szkoła miała uprawnienia szkół państwowych i cieszyła się uznaniem władz i społeczeństwa.
Już w pierwszych dniach okupacji hitlerowskiej w 1939 roku władze miasta zajęły gmach szkolny i przeznaczyły go na Ośrodek Rady Głównej Opiekuńczej, w którym mieszkało aż do wybuchu powstania około 700 osób. W części pomieszczeń internackich, siostry otworzyły szkołę – gimnazjum i liceum humanistyczne, zamknięte zarządzeniem okupanta już 15 listopada 1939 roku. Od tego dnia mogła istnieć jedynie szkoła powszechna oraz zawodowa. Pod szyldem szkoły powszechnej i zawodowej krawieckiej siostry prowadziły tajne nauczanie w zakresie klas gimnazjalnych i licealnych. Odbyło się w tym budynku pięć konspiracyjnych matur, a egzamin dojrzałości zdało 115 uczennic. W internacie mieszkało 130 uczennic ze szkoły powszechnej, gimnazjum i liceum, w tym dziewięć dziewcząt pochodzenia żydowskiego. Na terenie gmachu miały także miejsce tajne wykłady filologii klasycznej Uniwersytetu Warszawskiego.
W lutym 1944 roku władze niemieckie zajęły dużą część gmachu na wojskowy szpital węgierski. W czerwcu tego roku Nazaret opuściły ostatnie transporty rannych Węgrów. Na terenie budynku mieścił się także Szpital Ujazdowski, który w parę dni po wybuchu Powstania Warszawskiego został usunięty przez Niemców. W czasie powstania w gmachu przebywały oddziały powstańcze i toczyły się walki z Niemcami. W sali gimnastycznej był urządzony szpital powstańczy, a wejściem przy kościele wnoszono rannych powstańców. Do szkoły przychodziły kanałami wychowanki, by choć na chwilę odetchnąć w znajomych murach. Ks. Walery Płoskiewicz, spowiadał i dysponował na śmierć tych, którzy nie mieli szans na przeżycie.
Przed Powstaniem Warszawskim we wspólnocie było 50 sióstr, 25 sióstr wyszło z domu przed jego upadkiem i ta grupa skierowała się na Okęcie. Druga grupa sióstr z s. Przełożoną Eutalią Jadwigą Wismont po upadku powstania wyszła z domu i skierowała się w kierunku Pęchier, trzecia przebywała w willach koło Karczewa wraz z nowicjatem i mistrzynią s. Ezechielą Szupenko i uczennicami. S. Amabilis Filipowicz i s. Izabela Machowska, dwie siostry już 20 stycznia 1945 roku, przyszły pieszo ze Śródborowa, by zobaczyć, czy dom przy Czerniakowskiej stoi. Mimo ogromnych zniszczeń m.in. budynek miał kilkanaście dziur od pocisków artyleryjskich i zerwaną część dachu, gmach nadal górował nad zniszczonym Czerniakowem.
Po wojnie dom i szkoła musiały się odnaleźć w trudnej komunistycznej rzeczywistości. Budynek został zajęty na państwową szkołę powszechną nr 62, a następnie Technikum Mechaniczne. Zgromadzeniu zostawiono III piętro łącznika i III piętro w pionie internackim; w pionie tym Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej zabrało siostrom, tytułem najmu, I i II piętro na Ośrodek Zdrowia. W tej sytuacji Prywatne Liceum Sióstr i internat funkcjonowały na zmniejszonej przestrzeni lokalowej. W celu poszerzenia przestrzeni zaadoptowano później dla potrzeb internatu strych na piątym piętrze i w tzw. „arce”. Na prośbę Episkopatu siostry otworzyły zaraz po wojnie żłobek i przedszkole Caritasu kościelnego. Żłobek przetrwał tylko półtora roku, a przedszkole do 1962 roku. Ponadto, zaraz po wojnie, od kwietnia 1945 roku siostry prowadziły z ramienia Stołecznego Komitetu Opiekuńczo Społecznego kuchnię dzielnicową dla mieszkańców Warszawy, wydając zupę i chleb dla 1000 osób. Od roku 1946 do 1947 siostry prowadziły drugą kuchnię dla 600 osób niedożywionej ludności z sąsiedztwa, głównie dzieci. Zdewastowana w czasie wojny kaplica, której pierwotne przeznaczenie ograniczało się do użytkowania przez klasztor i szkołę, na skutek braku kościoła w okolicy stała się kaplicą publiczną, a potem pełniła już rolę kościoła parafialnego. W roku 1963 kościół stał się rektoratem z samodzielnym duszpasterzem. Dnia 1 marca 1973 na mocy dekretu Arcybiskupa Kardynała Stefana Wyszyńskiego Prymasa Polski utworzona została parafia pod wezwaniem św. Stefana Króla.
Siostry oprócz prowadzonych do tej pory apostolatów zaangażowały się w posługi duszpasterskie w parafii. Duże zmiany w domu nastąpiły po roku 1989. Były to zmiany zarówno lokalowe – sukcesywny zwrot całego obiektu do wakacji 1991 roku jak również personalne. W tym czasie zwiększała się nie tylko przestrzeń, liczba uczennic i liczba sióstr pracujących w szkole, ale i potrzeby. Zasadnicza zmiana, która zaszła w strukturze placówki Domu Prowincjalnego Najświętszego Imienia Jezus dotyczyła wyodrębnienia się nowej, drugiej wspólnoty zakonnej Jezusa Mistrza z Nazaretu, w której rytm pracy miał być spójny, łączący obowiązki szkolne sióstr z życiem zakonnym i modlitwą.
Od 1996 roku wspaniały gmach z szarej cegły przy ul Czerniakowskiej 137 gości więc dwie nazaretańskie wspólnoty. Jako Nazaretanki, wzorem swoich poprzedniczek, siostry starają się wyjść naprzeciw potrzebom rodzin. Prowadzą od 1919 roku szkołę, internat, angażują się w różnorodną posługę na rzecz parafii i środowiska, a przede wszystkim modlą się codziennie za rodziny, zawierzając je Najświętszej Rodzinie – Jezusowi, Maryi i Józefowi. W Roku Jubileuszowym od 4 listopada 2018 do 4 listopada 2019 r. można uzyskać Odpust Zupełny poprzez nawiedzenie kościoła parafialnego i spełniając zwyczajne warunki – sakramentalną spowiedź, Komunię św. oraz modlitwę w intencji Ojca św. Zapraszamy: Siostry Nazaretanki, ul. Czerniakowska 137
Wzięte z artykułu napisanego przez nasze Siostry dla: Biuletyn Tygodniowy CIZ – 30 października – 5 listopada 2018 44/2018 (505)
