Bernini
Wchodząc na Plac Minervy naszą uwagę przyciąga od razu kamienny słoń dźwigający na sobie egipski obelisk. Jego autorem jest Giovanni Lorenzo Bernini (1598 – 1680), który często będzie się pojawiał na naszym szlaku z Franciszką Siedliską po Rzymie. Pierwsze kroki jako rzeźbiarz stawiał u boku swego ojca – Pietro, również rzeźbiarza. Syn jednak zdecydowanie przerósł ojca stając się jednym z najwybitniejszych artystów baroku. W samym Rzymie pozostawił po sobie około 100 dzieł. Najbardziej znane to kolumnada na Placu św. Piotra, konfesja nad grobem św. Piotra, Fontanna Czterech Rzek na Placu Navona, Ekstaza św. Teresy z Avila z kościoła Santa Maria della Vittoria czy pełne ekspresji rzeźby Dawida, Apollo i Dafne czy Plutona i Prozerpiny, które można oglądać w rzymskiej Galerii Borghese. Jego dom, położony blisko Placu Hiszpańskiego, jest oznaczony pamiątkowa tablicą. Na jego prośbę pochowano go pod posadzką Bazyliki Santa Maria Maggiore, z prawej strony głównego ołtarza. To tam „wszystko się zaczęło”. Jego ojciec, wezwany z Neapolu do wykonania ołtarza w tej Bazylice, zabrał ze sobą 7-letniego Gianlorenzo, który od razu stał się jego pomocnikiem. Mając 11 lat samodzielnie wykonał nagrobek biskupa dla kościoła św. Praksedy.
Słoń z Placu Minervy jest jego późnym dziełem, wykonanym na zlecenie Papieża Aleksandra VII, jako podstawa dla znalezionego w ogrodzie Dominikanów egipskiego obelisku. Na stronach internetowych można znaleźć całe historie na temat koncepcji pomnika, dlaczego jest dziś nazywany Kurczaczkiem Minervy (Pulcino della Minerva) i czemu jest skierowany tyłem do okien dominikańskiego klasztoru…
Zarówno dla Papieża, jak i Berniniego słoń był uosobieniem cnót potrzebnych w chrześcijańskim wychowaniu. Mówi o tym również napis na cokole: „Zrozum za sprawą tego oto symbolu, że niewzruszona prawda wymaga krzepkiego rozumu” (Documentum intellige robustae mentis esse solidam sapientiam sustinere).
I jeszcze kilka zdań o egipskich obeliskach w Rzymie. Przynajmniej osiem z nich to oryginały, przywiezione przez Rzymian po podboju Egiptu. Najwyższy, liczący 32 metry, stoi przed Bazyliką na Lateranie. Oryginalny jest również obelisk na Placu św. Piotra, przed Pantheonem czy właśnie ten z Placu Minervy. Ale są też i kopie, a nawet nowożytne obeliski wzniesione w XIX i XX wieku. Dlatego może warto wiedzieć, że „nie wszystko złoto, co się świeci”.
Zdjęcia:
Słoń Berniniego na Placu Minerva – CSFN
Fragment obelisku przed Bazyliką na Lateranie – Domena publiczna
